Orta Doğu’da yaşanan gerginliklerin gölgesinde, Türkiye’nin İsrail’le olan ticari ilişkileri ve Azerbaycan’ın petrol şirketi SOCAR aracılığıyla İsrail’e petrol gönderdiği iddiaları gündemde. HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu ve Genel Başkan Vekili Halef Yılmaz, Türkiye üzerinden İsrail’e petrol sevkiyatının durdurulması çağrısında bulundular. Yapıcıoğlu, hava saldırıları gerçekleştiren uçakların akaryakıtının Türkiye üzerinden geçtiğine vurgu yaparken, Yılmaz da uluslararası anlaşmalara rağmen bu durumun çelişkili olduğunu ve petrol sevkiyatının durdurulması gerektiğini belirtti. Yılmaz ayrıca İslam ülkelerinden yapılan yardımlarla ayakta kalan İsrail’e destek verilmemesi gerektiğini ifade etti ve Türkiye’nin Kürecik ve İncirlik üslerini kapatması gerektiğini vurguladı.
Azerbaycan’ın petrolü Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattıyla Akdeniz’e taşınıyor ve buradan dünya pazarına ulaştırılıyor. Bu boru hattı ortakları arasında BP, SOCAR, MOL gibi büyük şirketler bulunuyor. Azerbaycan, ham petrol ve ürünlerini Ceyhan Limanı’ndan tankerlerle dünya pazarlarına ulaştırıyor. Ancak, bu petrolün İsrail’e 2024’ün başlarında yapılan sevkiyatlarla ilişkili olduğu ve 1 milyon 21 bin 917 ton ham petrolün Ceyhan’dan İsrail’e gönderildiği belirtiliyor.
Türkiye, geçmişte İsrail’e olan ticaretini Gazze’deki insani yardımların serbest bırakılması koşuluna bağlamıştı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, BTC hattı üzerinden yapılan petrol sevkiyatının uluslararası anlaşmalar kapsamında olduğunu ve Türkiye’nin sadece petrolü Ceyhan Limanı’na taşıdığını, sevkıyatın ardından gemilerin destinasyonunun kendilerinin kontrolünde olmadığını belirtti.
Bu gelişmelerin ışığında Türkiye’nin Orta Doğu’daki diplomatik dengeleri koruma çabaları göz önünde bulundurulmalıdır. İsrail’e yapılan petrol sevkiyatının devam edip etmeyeceği konusunda Türkiye’nin izleyeceği politikaların, bölgedeki tansiyonu nasıl etkileyebileceği de büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, Azerbaycan’ın enerji ihracatındaki stratejik konumu ve Türkiye ile olan ilişkileri de göz önünde bulundurularak, bu sürecin nasıl şekilleneceği yakından takip edilmelidir.
