İstanbul’da yaşam maliyetleri her geçen gün artarken, dört kişilik bir ailenin geçinmesi için gereken tutar tartışma konusu haline geldi. Özellikle kira, market fiyatları ve temel ihtiyaçlardaki fiyat artışları, asgari ücretin yeterli olup olmadığı sorusunu gündeme getiriyor. Şu anki 17 bin TL’lik asgari ücretin bir ailenin yaşam standartlarını karşılamakta yetersiz kaldığı, yeni yılda yapılacak zamla bu ücretin ciddi oranda artırılması gerektiği vurgulanıyor.
İstanbul’da kira fiyatları, özellikle merkezi bölgelerde hızla artıyor. 2+1 veya 3+1 dairelerde oturan bir ailenin aylık kirası ortalama olarak 25 bin TL ile 40 bin TL arasında değişiyor. Daha uygun semtlerde ise kira fiyatları 15 bin TL civarında seyrediyor. Ancak şehir içindeki ulaşım maliyetleri de göz önüne alındığında, uygun kira bölgelerinde yaşamak dahi toplam harcamaları düşürmüyor.
Dört kişilik bir ailenin aylık market alışverişi, temel gıda ürünleri, temizlik ve kişisel bakım malzemeleri dahil olmak üzere ortalama 15 bin TL’yi buluyor. Artan gıda fiyatları, ailelerin bütçesinde en büyük yüklerden birini oluşturuyor.
Elektrik, su, doğalgaz ve internet gibi temel ihtiyaçlar için fatura giderleri her ay 3 bin 500 ile 4 bin 500 TL arasında değişiyor. Eğer aile özel araç kullanıyorsa, yakıt ve bakım giderleriyle birlikte ulaşım masrafları aylık 4 bin TL’yi bulabiliyor. Toplu taşıma kullanımı ise 2 bin TL civarında bir maliyet yaratıyor.
Ailede okul çağında çocukların olması durumunda, eğitim masrafları, kırtasiye ihtiyaçları ve ek kurslar gibi kalemler aile bütçesine 2 bin TL – 5 bin TL arasında ek yük bindiriyor. Eğitim masraflarının yanı sıra, giyim ve sağlık gibi diğer ihtiyaçlar da ailenin harcamalarına ciddi katkı sağlıyor.
Eylül 2024 verilerine göre, TÜRK-İŞ’in açıkladığı rakamlar, dört kişilik bir ailenin İstanbul gibi büyük şehirlerde yaşamasının ne kadar zorlaştığını net bir şekilde ortaya koyuyor. TÜRK-İŞ’in araştırmasına göre, Eylül ayında açlık sınırı 19 bin 830 TL’ye yükseldi. Bu rakam, sadece sağlıklı ve dengeli beslenme için gereken en düşük harcama tutarını ifade ediyor. Diğer zorunlu harcamaları (kira, ulaşım, sağlık, eğitim vb.) kapsayan yoksulluk sınırı ise 64 bin 595 TL’ye ulaştı.
Bu verilere dayanarak, dört kişilik bir ailenin asgari yaşam standartlarını koruyabilmesi için gelirlerinin en az 65 bin TL seviyesinde olması gerektiği belirtiliyor. Mevcut asgari ücretin 17 bin TL olduğu göz önüne alındığında, çalışanların yaşam maliyetlerini karşılayabilmesi için ciddi bir zam beklentisi oluşmuş durumda. Özellikle artan kira ve gıda fiyatları, İstanbul gibi büyük şehirlerde yaşamayı giderek daha zor hale getiriyor.
Eğer ailede bir bebek varsa masraflar daha da artıyor. Özellikle çalışan anne babalar için kreş masrafları önemli bir gider kalemi haline geliyor. İstanbul’da bir kreşin aylık ücreti ortalama olarak 7 bin TL ile 30 bin TL arasında değişiyor. Bunun yanı sıra, bebek bakım ürünleri (bez, mama, vb.) ve sağlık giderleri de aile bütçesini zorlayıcı diğer kalemler arasında yer alıyor.
