Gerek televizyonda, gerek yazılı medyada gerekse internette her gün çocuklara yönelik onlarca haber ve içerik yayınlanıyor. Ancak bu içeriklerin kaçı çocukların gelişimine uygun, kaçı kişisel hakları kapsamına giriyor? Çocuklara yönelik yayınlarda nelere dikkat gerekiyor? Aykırı içeriklerde anne babalar nasıl davranmalı? Yasal hakları neler? Cumhuriyet Savcısı Asım Ekren bu konuyla ilgili bir çalışma hazırlardı. ‘Çocukların Türkiye’deki Basın Yayın ve İnternette Korunması’ başlıklı çalışmada çocukların yasalarla nasıl korunduğunu ve ihlal durumunda neler yapılabileceğini şöyle özetledi:
Şüpheli, sanık veya mağdur olarak çocukların fotoğraf veya kimliklerini açıklamak suçtur. Süreli yayınlarda 18 yaşından küçük olan suç faili veya mağdurlarının kimliklerini açıklayacak veya tanınmalarına yol açacak şekilde yayın yapmak suç sayılmış ve adli para cezasıyla cezalandırılmıştır.
ÜRÜN YERLEŞTİRME YASAK
İnternet ortamında yapılan ve içeriği çocukların cinsel istismarı suçunu oluşturduğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan bir yayın herhangi bir süre sınırı olmadan yasaklanabilir.
Televizyonlarda çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde yayınlanamaz.
Genel beslenme diyetlerinde aşırı tüketimi tavsiye edilmeyen gıda ve maddeler içeren yiyecek ve içeceklerin ticarî iletişimine çocuk programlarıyla birlikte veya bu programların içinde yer verilemez.
Planlanan yayın süreleri otuz dakikadan fazla olması hâlinde, her otuz dakikalık yayın süresi için bir kez olmak üzere reklam ve tele-alışverişle kesilebilir. Çocuk programlarında ve dinî programlarda ürün yerleştirmeye izin verilmez.
Çizgi filmlerin en az yüzde yirmisinin, diğer çocuk programlarının en az yüzde kırkının Türkçe dilinde üretilmiş yapım olması ve Türk kültürünü yansıtması zorunludur.
ŞİKAYET VE BİLDİRİMLER NASIL YAPILIR?
1-Belirtilen gazete, dergi, internet haber siteleri yayın ilkelerine aykırı davranılması halinde Basın İlan Kurumu’na başvurulabilir.
2-İnternet-sosyal medya yayın ilkelerine aykırı davranılması halinde Bilgi Teknolojileri Kurumu Başkanlığına (BTK) başvurulabilir.
3-Belirtilen televizyon-radyo yayın ilkelerine aykırı davranılması halinde RTÜK’e başvurulabilir.
4-Eğer yayın suç ise bulundukları yer cumhuriyet başsavcılıklarına, emniyet müdürlüklerine veya jandarma komutanlıklarına şikayet veya ihbar yapabilirler.
5-Yayın kişilik haklarını ihlal ediyorsa düzeltme ve cevap hakkı kullanılabilir.
