İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi, 2023-2024 eğitim öğretim döneminde Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) bünyesinde çalışırken yaşamını yitiren çocuk işçilerin verilerini paylaştı. Önceki eğitim öğretim döneminde, stajyerlik ve çıraklık pozisyonlarında çalışan 9 çocuk işçi hayatını kaybetti.
Mesleki eğitim programı kapsamında, 14-17 yaş aralığındaki birçok çocuk ağır çalışma koşullarında istihdam edilmesine olanak tanıyan MESEM, çocuk işçi ölümleri sonrasında eleştirilere maruz kalmaya devam ediyor. MESEM’e devlet desteği ise tartışmalara neden oldu.
AKP ve MHP tarafından MESEM’deki iş cinayetleri konusunda yapılması önerilen araştırma reddedilirken, devletin MESEM’e teşvikleri dikkat çekici hale geldi. 2016 yılında Resmi Gazete’de yayınlanan kanunla çıraklık eğitimi zorunlu hale getirilerek, MESAM Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’ne bağlandı. Kanunlara göre, ilköğretim mezunu ve 14 yaşını doldurmuş olanlar çıraklık sözleşmesi yapabiliyorlar. Çırak ve stajyerlerin ücretleri asgari ücretin yüzde 30’u düzeyinde belirlenirken, bu ücretin bir kısmı devlet katkısı olarak İşsizlik Sigortası Fonu’ndan sağlanıyor.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) verilerine göre, Türkiye genelinde farklı şehirlerde çalışırken yaşamını yitiren 9 çocuk işçi yer almaktadır. Bu çocuk işçilerin isimleri ve yaşadıkları kısa özetler şu şekildedir:
1. Alperen Enes Ural – Manisa Soma’da doğalgaz borusu döşerken yüksekten düşerek hayatını kaybetti.
2. Murat Can Eryılmaz – Kilis MESEM öğrencisiyken inşaatta çalışırken düşerek ağır yaralıp hayatını kaybetti.
3. Erol Can Yavuz – Kütahya’da mobilya atölyesinde staj yaparken üzerine devrilen bloklar sonucu öldü.
4. Arda Tonbul – İstanbul’da stajyerlik yaparken makineye sıkışarak hayatını kaybetti.
5. Ömer Çakar – Diyarbakır’da klima montajı yaparken düşerek yaşamını yitirdi.
6. Zekai Dikici – Manisa’da elektrik tesisatı döşerken düşüp hayatını kaybetti.
7. Ulaş Dumlu – Konya Ereğli’de elektrik direğinden düşerek öldü.
8. Alperen Kocayavuz – Ankara Çubuk’ta inşaatta çalışırken düşerek can verdi.
9. Eren Dağ – Konya Karapınar’da elektrik akımına kapılarak yaşamını yitirdi.
MESEM’e bağlı çocuk işçilerin ölümleri, ülkede mesleki eğitim koşullarının ve iş sağlığı güvenliği standartlarının gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Devletin çocuk işçilere yönelik politikaları ve denetim mekanizmalarının daha etkin hale getirilmesi gerekmektedir. Mevcut durum, çocuk işçilerin çalışma şartlarının iyileştirilmesi ve güvenli bir ortamda eğitim almaları için acil önlemler alınmasını zorunlu kılmaktadır.
