Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Veri Yönetişimi ve İstatistik Genel Müdürü Yusuf Kenan Bağır, Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürü Ünal Seven ile Ekonomist Ertan Tok tarafından hazırlanan bir analiz yayımlandı. Analizde, parasal sıkılaşma dönemlerinde firma temerrütlerinin nasıl farklılaştığı incelendi. 2023 yılı haziran ayında başlayan sıkılaşma döneminde firma temerrütlerinin ölçek ve sektör bazında değişimleri ve finansal borçluluğun rolü ele alındı.
Analize göre, tarihsel olarak ticari kredi faiz oranlarının 2018 ve 2023 sıkılaşma dönemlerinde arttığı tespit edildi. 2018 sıkılaşma döneminde faiz artışıyla beraber ticari kredi faiz oranları yükselirken, bu dönemde Temerrüde Geçen Aktif (TGA) oranlarının daha düşük seyrettiği belirtildi. Ayrıca, firma ve sektör spesifik özelliklerin temerrüt oranlarını etkilediği vurgulandı.
Analizde ayrıca, yüksek borçluluğa sahip firmaların faiz artışlarına daha duyarlı olduğu ve temerrüt olasılıklarının arttığı belirtildi. Firma temerrütleri borçluluk ve ölçek gibi faktörlere bağlı olarak incelendi. Özellikle yüksek borçlu orta ve büyük ölçekli firmalarda temerrüt artışının daha belirgin olduğu gözlendi.
Yaşlandırma analizi yapılarak sağlıklı firmaların temerrüte düşme oranları incelendi. Sonuçlar, faiz artışının başladığı dönemlerde temerrüt olasılığının arttığını gösterdi. Firmaların 2023 yılına faiz artışlarına nasıl tepkiler verdiği ve sektörler arasında nasıl farklılaştığı da analizde ele alındı.
Analizin sonuçlarına göre, firmaların temerrüt oranları, reel sektörün azalan borç yükü ve bankacılık sektöründeki risk taşıma kapasitesi gibi faktörlere bağlı olarak ılımlı seyretmekte. Reel sektörün döviz pozisyon açığının azalması ve kur şoklarına karşı dirençli olması da firma temerrütlerini olumlu yönde etkiliyor.
Analizde, 2023 yılındaki firma temerrütlerinin farklı gelişimini göstermek amacıyla yaşlandırma analizinin detaylı bir şekilde incelendiği aktarıldı. Sonuç olarak, firma temerrüt oranlarının para politikası adımları, borçluluk düzeyleri ve sektörel farklılıklar doğrultusunda yakından takip edilmesi gerektiği vurgulandı.
